โฟเลตคือรูปแบบธรรมชาติของวิตามิน B9 ที่พบในอาหาร ส่วนกรดโฟลิกคือรูปแบบสังเคราะห์ที่มักพบในอาหารเสริม—และไม่ใช่ทุกคนที่สามารถเผาผลาญกรดโฟลิกได้อย่างมีประสิทธิภาพ ในบทความนี้ เราจะช่วยให้คุณเข้าใจความแตกต่างระหว่างโฟเลตและกรดโฟลิก บทบาทของพันธุกรรมที่มีต่อการดูดซึม และวิธีเลือกอาหารเสริมที่ตรงกับความต้องการของร่างกายอย่างแท้จริง

โฟเลตและกรดโฟลิกคืออะไร?

โฟเลตและกรดโฟลิกเป็นรูปแบบของวิตามิน B9 ซึ่งเป็นสารอาหารสำคัญสำหรับการสร้างและซ่อมแซม DNA รวมถึงกระบวนการเมทิลเลชั่น และการเจริญเติบโตและแบ่งตัวของเซลล์ อย่างไรก็ตาม ทั้งสองมีแหล่งที่มา โครงสร้างทางเคมี และวิธีการที่ร่างกายเผาผลาญต่างกัน

โฟเลต

1. แหล่งที่มา: พบในอาหารธรรมชาติ เช่น ผักใบเขียว (ผักโขม เคล) ถั่วเลนทิล ผลไม้ (ส้ม อะโวคาโด) และตับ
2. การดูดซึมและเมแทบอลิซึม:

• โฟเลตเป็นสารที่ร่างกายนำไปใช้ได้ แต่ต้องผ่านการเปลี่ยนเป็น tetrahydrofolate (THF) และ 5-methyltetrahydrofolate (5-MTHF) ก่อนตามลำดับ
• สำหรับผู้ที่มีการทำงานของเอนไซม์ MTHFR ปกติ กระบวนการนี้จะสามารถดำเนินไปได้อย่างมีประสิทธิภาพ

3. ความคงตัว: โฟเลตจากธรรมชาติมีความเสถียรน้อยกว่า อาจสูญเสียคุณภาพเมื่อโดนแสง หรือความร้อนในระหว่างการปรุงอาหาร

กรดโฟลิก

1. แหล่งที่พบ: พบได้ในวิตามินรวม ธัญพืชเสริมสารอาหาร ขนมปัง และพาสต้า

2. การดูดซึมและเมแทบอลิซึม:

• กรดโฟลิกต้องผ่านการเปลี่ยนเป็น dihydrofolate (DHF) และต่อมาเป็น tetrahydrofolate (THF) ก่อนที่จะเปลี่ยนเป็น 5-MTHF ซึ่งเป็นรูปแบบที่ร่างกายใช้ในกระบวนการเมทิลเลชั่นและการสังเคราะห์ DNA
• ผู้ที่มียีน MTHFR ผิดปกติอาจมีปัญหาในการเปลี่ยนกรดโฟลิกให้เป็นรูปแบบที่ร่างกายใช้งานได้อย่างมีประสิทธิภาพ

3. ความคงตัว: กรดโฟลิกมีความเสถียรมากกว่าและมีความสามารถในการดูดซึมสูงกว่าเมื่ออยู่ในผลิตภัณฑ์เสริมอาหารและอาหารเสริมสารอาหาร เมื่อเทียบกับโฟเลตจากธรรมชาติ

ความแตกต่างของโฟเลตและกรดโฟลิก

ทำไมโฟเลตถึงสำคัญในกระบวนการเมทิลเลชั่น

โฟเลตมีบทบาทสำคัญต่อกระบวนการเมทิลเลชั่นของ DNA และการทำงานของเซลล์ในร่างกาย โดยช่วยสนับสนุนกระบวนการสำคัญ เช่น การแสดงออกของยีน การซ่อมแซม DNA และวงจรเมทิลเลชั่น

กรดโฟลิกซึ่งเป็นวิตามิน B9 ในรูปแบบสังเคราะห์ มักใช้ในอาหารเสริมและการเสริมสารอาหารในอาหาร เพื่อป้องกันภาวะหลอดประสาทไม่ปิด (Neural tube defects) ในระหว่างตั้งครรภ์ และแก้ปัญหาการขาดโฟเลตในกลุ่มคนที่ได้รับโฟเลตจากอาหารไม่เพียงพอ อย่างไรก็ตาม ผู้ที่มียีน MTHFR กลายพันธุ์ (เช่น C677T) อาจมีปัญหาในการเปลี่ยนกรดโฟลิกให้เป็นรูปแบบที่ร่างกายใช้งานได้ 5-methyltetrahydrofolate (5-MTHF) ซึ่งจำเป็นสำหรับกระบวนการเมทิลเลชั่น

ดังนั้น สำหรับผู้ที่มียีนกลายพันธุ์ การรับประทานอาหารเสริมในรูปแบบที่ใช้งานได้ทันที เช่น 5-MTHF จึงเป็นตัวเลือกที่มีประสิทธิภาพกว่ากรดโฟลิกทั่วไป และจำเป็นอย่างยิ่งสำหรับคนกลุ่มนี้

SNPs ของยีน MTHFR ที่มีผลต่อการเผาผลาญโฟเลต

• C677T (rs1801133): การกลายพันธุ์นี้ลดประสิทธิภาพของเอนไซม์ MTHFR ได้ถึง 70% ซึ่งส่งผลให้การเปลี่ยนโฟเลตให้เป็นรูปแบบที่ใช้งานได้ (5-MTHF) ลดลงอย่างมาก
• A1298C (rs1801131): การกลายพันธุ์นี้มีผลต่อการทำงานของเอนไซม์ โดยเฉพาะกระบวนการเมทิลเลชั่น โดยลดประสิทธิภาพการทำงานของเอนไซม์ MTHFR ในระดับปานกลาง โดยเฉพาะในผู้ที่มีการกลายพันธุ์ของยีน MTHFR ที่ตำแหน่ง A1298C 2 จุด (homozygous) หรือผู้ที่มีการกลายพันธุ์ทั้งตำแหน่ง C677T และ A1298C (compound heterozygous)

แหล่งโฟเลตที่แนะนำสำหรับผู้ที่มียีน MTHFR กลายพันธุ์

• อาหาร: ผักใบเขียว (เช่น ผักโขม ผักเคล) อะโวคาโด และถั่วเลนทิล
• ผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร: โฟเลตที่ผ่านกระบวนการเมทิลเลชั่น (5-MTHF) เป็นตัวเลือกที่จำเป็นอย่างยิ่งสำหรับผู้ที่มียีน MTHFR กลายพันธุ์ เพื่อให้ร่างกายสามารถดูดซึมและใช้งานได้อย่างมีประสิทธิภาพ

ตรวจหาการกลายพันธุ์ของยีน MTHFR ได้อย่างไร?

การเข้าใจยีนที่ส่งผลต่อการทำงานของเอนไซม์ MTHFR เป็นกุญแจสำคัญในการเลือกอาหารและวิตามินเสริมที่เหมาะสมกับร่างกายที่สุด การตรวจ DNA ช่วยให้ทราบว่าคุณมีการกลายพันธุ์ที่ตำแหน่ง C677T หรือ A1298C หรือไม่ ซึ่งทั้งสองตำแหน่งสำคัญต่อประสิทธิภาพการเปลี่ยนโฟเลตเป็นรูปแบบที่ร่างกายใช้งานได้

ด้วย Geneus DNA Premium Package คุณจะได้รับการวิเคราะห์พันธุกรรมเชิงลึก ที่ครอบคลุมการตรวจการกลายพันธุ์ของยีน MTHFR พร้อมคำแนะนำในการปรับการบริโภคโฟเลตให้เหมาะสมกับร่างกาย นอกจากนี้ยังรวมข้อมูลเชิงลึกกว่า 500 รายการ ที่ครอบคลุมด้านโภชนาการ สุขภาพ ฟิตเนส และอื่น ๆ พร้อมคำแนะนำเฉพาะบุคคล ช่วยให้คุณตัดสินใจเรื่องสุขภาพได้อย่างมั่นใจ ด้วยข้อมูลที่มีงานวิจัยทางวิทยาศาสตร์พันธุศาสตร์รองรับ

เข้าใจร่างกายของคุณลึกถึงระดับ DNA ช่วยลดความยุ่งยากและการลองผิดลองถูก เพื่อสุขภาพที่ดีอย่างยั่งยืน